متن سخنرانی زیارت عارفانه

بسم الله الرحمن الرحیم

آیین زیارت عارفان:

برای زیارت کردن خوبست به نحوه زیارت عارفان واصل نگاه کنیم و الگو بگیریم که به برخی از آنها می پردازیم

ـ قدم اول معرفت: ایها الناس ان الله جل ذکره ما خلق العباد الا لیعرفوه فاذا عرفوه عبدوه، فاذا عبدوه استغفوا بعبادته عن عباده ماسواه. فقال رجل یابن رسول الله بابی انت و امی فما معرفه الله قال معرفه اهل کل زمان امامهم الذی یجب علیهم طاعته. (فرهنگ سخنان امام حسین علیه ص 604)

ـ امام رضا (ع): اول عباده و معرفته (توحید صدوق باب التوحید و نفی التشبه ج 2)

ـ تحقق معرفت دست انسان نیست از امام صادق (ع) سؤال شد معرفت مسؤولیت و کار کیست؟ فرمودند کار خداست و بندگان در آن نقش ندارند. (اصول کافی کتاب التوحید ج 3)

ـ بر مخلوقات این حق نیست که به خدا معرفت پیدا کنند بلکه این حق مخلوقات بر خداست که به ایشان معرفت ارزانی کنند و آنگاه حق خدا بر خلق است که معرفت را بندگان بپذیرند. این تسلیم و پذیرش فعلی اختیاری انسان است که از افعال قلبی است نه جوارحی. اگر کسی بعد از شناخت، تسلیم شود و بدان عمل کند معرفت را قبول کرده است. (اصول کافی کتاب التوحید باب حجح الله علی خلقه ج1).

ـ رابطه عمل و معرفت: امام باقر (ع): هیچ عملی بدون معرفت پذیرفتهه نمیشود و هیچ معرفتی بدون عمل نخواهد بود. (تحف العقول 294)

ـ امام صادق ع: وظیفه قلب: آنچه خداوند از ایمان بر قلب واجب کرده، اقرار معرفت و اعتماد و رضا و تسلیم است به اینکه معبودی جز او نیست، شریک ندارد همسرو  فرزندی نگرفته و اینکه محمد فرستاده اوست و اقرار به آنچه از خدا خدا آمده چه پیامبر چه کتب آسمانی.

ـ یکی از مباحث معرفتی آنست که انسان امام خود را مصداق صفات و اسماء الهی بداند یکی از این صفات الهی حیّ است.

ـ آیه الله بهجت: اهم آداب زیارت آن است که بدانیم بین حیات و ممات معصومین هیچ فرقی وجود ندارد.

ـ آیه الله بهاء الدینی: ابتدا باید به باطن رسید و به فکر و اندیشه امام دست یافت سپس به جسم و ظاهر و یا به زیارت پرداخت.

ـ از مرحوم کشمیری پرسیدند این زرفا نصرف در زیارت کدام است امام است. فرمود مختص زیارت امام حسین ع است چون کسی نتواند حق زیارت او را بجا آورد.

ـ کسب فیض از حضرات به مقدار معرفت.

ـ برخی میگویند دور پیش میاید که معرفت بی عمل نیست. و عمل بی معرفت قبول نیست میگوییم خیر برای عمل معرفت اجمالی میخواهد و برای همان معرفت اجمالی عمل متناسب آن را میخواهد و اما برای رسیدن به معارف تفصیلی عمل مستمر و بیشتر میخواهد.

ـ آیه الله بهجت: درباره معرفت و اعتقاد به امام ادنی المعرفه کافیست و آن اینست که فقط معتقد باشیم که او امام مفترض الطاعه و وصی پیامبر است اگرچه نام امام را خلفای عصر و … را ندانیم. خدا کند آنچه را میخواهند انجام دهیم و آنچه نمیخواهند ترک کنیم.

ـ آیه الله امجد: روز 23 ذیقعده روز زیاتی امام رضا ع مرحوم فقیه خراسانی مرجع کهنسال از یزد راه افتادند با 4 پا به مشهد آمدند هنوز به صحن نرسیدند که دهاتی ای آمد و گفت بیایید دهات برایمان روضه بخوانید ایشان رفتند و فرمودند امام رضا زائر نمیخواهد نوکر میخواهد. بعد از همانجا هم رفتند. دوباره یزد چون قول داده بودند.

ـ پرهیز از ریا ـ اخلاص: لسان العرب: الاخلاص فی الطاعه ترک الریاء. یعنی یک دست بودن عمل و فقط دنبال رضای خدا بودن.

ـ پیامبر (ص) … (امالی صدوق ص 466) مؤمن زیرک به نیت خود را در اعمال خیلی توجه دارد و با نیت خالص بیشترین بهره ی دنیا و آخرت را میبرد.

ـ نکته: گاهی همین اعمال خالصانه خود باعث ایجاد ریا میشود. در هنگام زیارت گاهی عمل او بسیار خالصانه است اما آنقدر شدت دارد که توجه دیگران را به خود جلب میکند در نتیجه استمرار آن شیطان کم کم وارد عمل میشود.

ـ در سیره علامه قاضی میگویند ایشان برای اینکه در هنگام زیارت دیده نشوند در ساعاتی که گرمای هوا زیاد بود و مردم به سردابها پناه می‌بردند به زیارت میرفتند.

ـ حال مناسب برای زیارت: بزرگان سعی میکردند همیشه در حال روحی مناسب به حرم بروند. مرحوم کربلایی احمد تهرانی: سعی کنید حتما با حال مناسب و قلبی تشنه وارد حرم شوید. اگر حال مناسب نبود سعی کنید آن را در خود ایجاد کنید بعد بروید

 شست و شویی کن و آنگه به خرابات خرام/  تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده

ـ پیاده به زیارت رفتن: بزرگان سعی میکردند حتی اگر مقدور نبود کمی از راه را پیاده بروند تا در مسیر خود را مملو از ذکر و توجه کنند تا با قلبی آماده وارد حرم شوند. مرحوم میلانی میگفتند هر وقت با آقای قاضی به حرم میرفتیم ایشان هرگز سر بالا نمیآوردند و اگر کسی سلام میکرد در حالی که سرشان به طرف پایین بود جواب میدادند و آیت الله خوشوقت از حالات علامه طباطبایی میگفتند که آقا تهران میامدند مقید بودند پیاده به حرم عبدالعظیم بروند که روزی در یکی از جویهای اطراف خیابان افتاده و اینقدر در حال ذکر بودند متوجه نشدند تا رفتگری ایشان را بیرون آورد.

زمان فضیلت زیارت: ایام شهادت و ولادت ایشان ـ شبهای جمعه و …. یکی از نکات مهم این است که بداند زیارت مستحب است ولی گناه حرام و واو را به درک میبرد پس در زمانهای شلوغ مواظب گناه باشد. از آقای بهجت نقل است که ایشان شبهای جمعه به دلیل شلوغی برای زیارت مناسب نمیدیدند و میفرمودند سعی کنید در روزهای خلوت به حرم بروید تا با گناه برخورد نکنید. به غیر از آقای قاضی اکثر عرفا صبحگاه پیش از اذان صبح تا طلوع آفتاب برای زیارت انتخاب میکردند. ولی آقای قاضی ظهرها میرفتند و ساعت 2 به بعد که مردم در سردابها به سر میبردند.

ـ شیخ اسدالله طیاری: آیت الله بروجردی بیشتر اوقات اولین نفری بودند که پشت در حرم حضرت معصومه حضور داشتند در حالی که هنوز در را باز نکرده بودند.

ـ آقای وحید خراسانی از عارف حاج شیخ حبیب الله گلپایگانی نقل میکردند: مدت 40 سال است که نیمه های شب اولین کسی بودم که وارد حرم امام رضا میشدم.

ـ مرحوم حاجی نوری هرشب دو ساعت به اذان صبح بیدار بودند و یک ساعت قبل از طلوع آفتاب فجر پشت درب حرم حضرت علی ع آمده مشغول نماز میشدند. تا کلید دار حرم بیاید درها را باز کند بعد هم او را در روشن کردن شمعهای حرم کمک میکرد.

ـ آقای بهجت هر روز صبح بعد از نماز صبح و انجام تعقیقبات طولانی راهی حرم شده و نماز جعفر طیار و عبادات دیگر را انجام میدادند و به منزل باز میگشتند.

ـ سلام و پاسخ آن: ملائک موظفند سلام زائر را به امام برسانند و اما جواب میفرمایند. سلام کردید منتظر پاسخ باشید زیرا آنها جواب سلام را واجب میدانند حتی پبیش از شما سلام کرده اند. پس وقتی به مشاهد مشرفه می‌روید حواستان را جمع کنید زیرا آنها در سلام بر شما سبقت میگیرند.

ـ آقای فاطمی نیا: طبق روایات معتبر یک سلام به حضرت رضا(ع) ثواب 1 میلیون حج را دارد.

ـ آقای بهجت: در گذشته گروهی از کشاورزان منطقه ی جاسب قم با شتر و قاطر به زیارت حضرت رضا(ع) مشرف شدند هنگام مراجعت پیرمردی از اهل دهات را میبینند در وسط گرما باری علوفه بر دوش میکشد. او را سرزنش کردند که دست از زحمت دنیا بردار و به مشهد برو هی سرزنش کردند او گفت شما که مشهد رفتید سلام کردید آیا جواب شنیدید؟ گفتند مگر امام زنده است جواب بدهد. گفت امام که مرده و زنده ندارد گفتند تو میتوانی گفت بله رو به مشهد کرد و گفت السلام علیک یا امام هشتم. جواب رسید همه شنیدند که علیکم السلام آقای فلانی، همه شرمنده شدند.

ـ اذن دخول: میرزا اسماعیل دولابی: وقتی حرم مشرف میشوید زود داخل نشوید دم در توقف کنید اذن بگیرید تا رغبتتان طلوع کند و قطره اشکی بر چشمانتان بنشیند. اول دل را جلو بفرستید. اشک نشانه ایست که اجازه ورود داده اند. بعد وارد شوید. میگویی ربّ ادخلنی مدخل صدقٍ و اخرجنی مجرج صدقٍ

ـ استاد فاطمی نیا: زائر باید در هنگام خواندن اذن دخول به مضامین آن دقت کند و حالت اجازه گرفتن برای ورود داشته باشد.

ـ بوسیدن درگاه ضریح: شخصی به شیخ انصاری اعتراض کرد که شما هم بر عکس مرحوم در بندی به ایشان گفته بود آقا کار شما برای مردم حجت است وقتی به حرم میروید ضریح حرم حضرت عباس را ببوسید. شیخ در جوماب فرمود عتبه ی درب را م میبوسم که گرد و خاک پای زوار است.

ـ اولین کار ورود آقای بهجت به حرم امام رضا (ع) بوسیدن درگاهی حرم بود این نشانگر محبت شدید و فروتنی ایشان در برابر مقام ولایت است.